ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္ထုတ္ေပးရန္ စစ္ေဆးျခင္း

ယာဥ္ေမာင္းလိုင္းစင္ထုတ္ေပးရန္အတြက္-

• အေမာင္းသင္လိုင္စင္ “သ”လုိင္စင္အတြက္ စစ္ေဆးခံရန္မလိုဘဲ အသက္ (၁၇)ႏွစ္ျပည့္ပါက ရယူခြင့္ရွိပါတယ္။
• က်န္လိုင္စင္အားလံုးအတြက္ အေရာင္ကန္းစစ္ေဆးျခင္း၊ ယာဥ္စည္းကမ္း၊ လမ္းစည္းကမ္း ေရးေျဖ စစ္ေဆးျခင္း ႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္း လက္ေတြ႕ေမာင္ႏွင္ျခင္းကို သတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း စစ္ေဆးေအာင္ျမင္မွ ထုတ္ေပးပါတယ္။

ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္လုပ္ငန္းမ်ား

ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္-

• လိုင္စင္အမ်ဳိးအစားအလိုက္ စစ္ေဆး၍ အသစ္ထုတ္ေပးျခင္း၊
• ႏွစ္စဥ္သက္တမ္းတိုး ေဆာင္ရြက္ေပးျခင္း၊
• ေပ်ာက္ဆံုး၊ ပ်က္စီး၊ မိတၱဴထုတ္ေပးျခင္း၊
• ႏိုင္ငံတကာယာဥ္ေမာင္းႏွင္ခြင့္လက္မွတ္မ်ားထုတ္ေပးျခင္း၊
• ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေမာင္းသင္တန္းေက်ာင္းမ်ားအား ႀကီးၾကပ္ျခင္း။

ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္သက္တမ္း။ ယာဥ္ေမာင္းသင္လိုင္စင္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာယာဥ္ေမာင္းခြင့္လက္မွတ္တို႔၏ သက္တမ္းမွာ (၁)ႏွစ္ သတ္မွတ္ထားၿပီး က်န္လိုင္စင္မ်ား၏သက္တမ္းမွာ (၂) ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။

ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္အမ်ဳိးအစားမ်ား

၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတိုင္မီတြင္ ကိုယ္ပိုင္လိုင္စင္၊ အငွားလိုင္စင္၊ စပယ္ယာလိုင္စင္ႏွင့္ အေမာင္းသင္လိုင္စင္မ်ားသာ ထုတ္ေပးခဲ့ေသာ္လည္း ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းတြင္ နည္းဥပေဒႏွင့္အညီ လိုင္စင္အမ်ဳိးအစားမ်ားကို ေအာက္ပါ အတိုင္းခြဲျခား ထုတ္ေပးလ်က္ရွိပါသည္-

• “သ”လိုင္စင္။ ယာဥ္အေမာင္းသင္ရန္။
• “က”လိုင္စင္။ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ကိုသာ ေမာင္းႏွင္ရန္။
• “ခ” လိုင္စင္။ ၃ တန္အထိတင္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ ကိုယ္ပိုင္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ဘတ္(စ္)ကားမ်ား ေမာင္းႏွင္ရန္။
• “ဂ” လိုင္စင္။ ထရက္တာ၊ ထေရာ္လာဂ်ီႏွင့္ အျခားစက္တပ္ယာဥ္မ်ားေမာင္းႏွင္ရန္။
• “ဃ”လိုင္စင္။ အငွားကုန္တင္ယာဥ္ႏွင့္ အငွားဘတ္(စ္)ကားယာဥ္မ်ားမွလြဲ၍ က်န္မွတ္ပံုတင္ယာဥ္မ်ား (တကၠစီယာဥ္အပါအ၀င္)
• “င” လိုင္စင္။ လက္မွတ္ေရာင္း(သို႔)ယာဥ္ေနာက္လိုက္အတြက္ ထုတ္ေပးေသာ လိုင္စင္ျဖစ္သည္။
• “အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာယာဥ္ေမာင္းႏွင္ခြင့္လက္မွတ္ (International Driving Permit)” ျမန္မာႏိုင္ငံမွအပ ျပည္ပ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံတကာကြန္ဗင္းရွင္းအရ ခြင့္ျပဳေသာယာဥ္မ်ား။

ယာဥ္မွတ္ပံုတင္ဖ်က္သိမ္းျခင္း

ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ားကို မူတည္၍ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မွတ္ပံုတင္ျခင္းကို ဖ်က္သိမ္းပါတယ္-

• ေမာ္ေတာ္ယာဥ္သည္ ထာ၀ရသံုးမရေအာင္ ျဖစ္ေနျခင္း၊
• ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မွတ္ပံုတင္သက္တမ္း တစ္ဆက္တည္း (၅)ႏွစ္ပ်က္ကြက္ျခင္း၊
• ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ကို ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ျပင္ပသို႔ ထာ၀စဥ္ထုတ္ယူသြားျခင္း၊
• ခြင့္ျပဳခ်က္မရွိဘဲ ယာဥ္၏အဓိကအစိတ္အပိုင္းႀကီးမ်ား ေျပာင္းလဲထားျခင္း
• ရထားပို႔ေဆာင္ေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ အခါအားေလ်ာ္စြာ သတ္မွတ္သည့္ ယာဥ္မွတ္ပံုတင္သက္တမ္း ေက်ာ္လြန္ျခင္း၊

ယာဥ္စစ္ေဆးျခင္း

ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မွတ္ပံုတင္ျခင္းလုပ္ငန္းအတြက္ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ားကို ယာဥ္စစ္အင္ဂ်င္နီယာမ်ားျဖင့္ ေအာက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္မ်ားကို စစ္ေဆးပါတယ္-
(က) ယာဥ္၏အခ်က္အလက္မ်ား

• (၁) အမ်ဳိးအမည္ႏွင့္ ခုႏွစ္ပံုစံ။
• (၂) အင္ဂ်င္ႏွင့္ ေဘာင္အမွတ္မ်ား။
• (၃) အမ်ဳိးအစား။

(ခ) မီးႏွင့္အခ်က္ျပစနစ္
(ဂ) ဘရိတ္စနစ္
(ဃ) စတီယာရင္စနစ္
(င) မီးခိုးထုတ္စနစ္
(စ) တာယာႏွင့္ဘီးမ်ား
(ဆ) အေထြေထြအခ်က္အလက္မ်ား
(ဇ) အင္ဂ်င္ႏွင့္အားေျပာင္းပိုင္းစနစ္
(စ်) အတိုင္းအတာႏွင့္အေလးခ်ိန္

ယာဥ္စစ္ေဆးရာတြင္ အာဆီယံစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္အညီစစ္ေဆး၍ ယာဥ္စစ္ေဆးခ်က္သက္ေသခံလက္မွတ္ (Vehicle Inspection Certificate) ကို ထုတ္ေပးလ်က္ရွိပါတယ္။

ယာဥ္အမွတ္ သတ္မွတ္ျခင္း

ေရွ႕ေဆာင္အကၡရာကို ျမန္မာအကၡရာျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ေနာက္နံပါတ္မ်ားကို ျမန္မာဂဏန္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ယာဥ္အားလံုးအတြက္ ဂဏန္းေလးလံုးကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ဆိုင္ကယ္အတြက္ ဂဏန္းငါးလံုးအသံုးျပဳပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ယာဥ္၊ အငွားယာဥ္၊ သံတမန္ႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းယာဥ္၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္းယာဥ္ႏွင့္ သာသနာပိုင္ယာဥ္ စသည္ျဖင့္ ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားပါတယ္။

ယာဥ္မွတ္ပံုတင္လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား(အပိုင္း-၂)

ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မွတ္ပံုတင္သက္တမ္းကို ေအာက္ပါအတိုင္းသတ္မွတ္ထားပါတယ္-

• ေမာ္ေတာ္ယာဥ္အားလံုး----------------------------၁ ႏွစ္
• ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္အားလံုး------------------------၂ ႏွစ္

ေမာ္ေတာ္ယာဥ္အမ်ဳိးအစားကို ေအာက္ပါအတိုင္း (၈)မ်ဳိးသတ္မွတ္ထားပါတယ္-

• လူစီးယာဥ္။---- ဆလြန္း၊ စေတရွင္၀က္ဂြန္၊ ခရီးသည္ ၁၅ ဦးအထိ မိုကၠ႐ိုဘတ္(စ္)၊ လိုက္ဗင္(န္)၊ ဂ်စ္၊ ပစ္ကပ္ယာဥ္မ်ား။
• ကုန္တင္ယာဥ္(၀န္ေပါ႔)။---- လိုက္ထရပ္ႏွင့္တင္အား ၃ တန္ႏွင့္ ၃ တန္ေအာက္ ဗင္(န္)၊ ထရပ္ယာဥ္မ်ား။
• ကုန္တင္ယာဥ္(၀န္ေလး)။----- တင္အား ၃ တန္အထက္ ထရပ္ယာဥ္မ်ား။
• ခရီးသည္တင္ယာဥ္။------- ခရီးသည္ ၁၅ ဦးအထက္ မိုကၠ႐ိုဘတ္(စ္)။ မီနီဘတ္(စ္) ႏွင့္ ဘတ္(စ္)ယာဥ္မ်ား။
• အျခားယာဥ္။------- လူနာတင္ယာဥ္၊ မီးသတ္ယာဥ္၊ ဆယ္တင္ေရးယာဥ္၊ နိဗၺာန္ယာဥ္၊ ဆီတင္ယာဥ္၊ ေရတင္ယာဥ္၊ ပိုက္လံုးတင္ယာဥ္၊ အ၀ီစိတြင္းတူးယာဥ္၊ ေျမသယ္ယာဥ္၊ ကြန္ကရစ္ေဖ်ာ္စက္ယာဥ္၊ သစ္လံုးတင္ယာဥ္၊ ကုန္ေသတၱာယာဥ္။
• ႏွစ္ဘီးတပ္ယာဥ္။------- စက္တပ္စက္ဘီး၊ မိုပက္ဆိုင္ကယ္၊ စကူတာဆိုင္ကယ္၊ ႐ိုး႐ိုးႏွစ္ဘီးတပ္ဆိုင္ကယ္။
• သံုးဘီးတပ္ယာဥ္။----- သံုးဘီးတပ္ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္၊ ေဘးတြဲပါ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ႏွင့္ သံုးဘီးယာဥ္မ်ား။
• ထေရာ္လာဂ်ီ။------- လယ္ထြန္စက္၊ လယ္ယာသံုးထရပ္ႏွင့္ ေနာက္တြဲတပ္လက္တြန္းလယ္ထြန္စက္။

ယာဥ္မွတ္ပံုတင္လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား(အပိုင္း-၁)

ဦးစီးဌာန၏ ယာဥ္မွတ္ပံုတင္လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္-

• (က) ကနဦးမွတ္ပံုတင္ျခင္း၊
• (ခ) ႏွစ္လဲမွတ္ပံုတင္ျခင္း၊
• (ဂ) အမည္၊ ေနရပ္ေျပာင္းျခင္း၊
• (ဃ) ပိုင္မွငွား၊ ငွားမွပိုင္ေျပာင္းျခင္း၊
• (င) နယ္၀င္၊ နယ္ထြက္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊
• (စ) ယာဥ္မွတ္ပံုတင္စာအုပ္၊ သက္ေသခံလက္မွတ္မိတၱဴ ထုတ္ေပးျခင္း၊
• (ဆ) ယာဥ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားေျပာင္းျခင္း၊
• (ဇ) ေဆးေရာင္ေျပာင္းျခင္း၊
• (စ်) ကိုယ္ထည္ေျပာင္းျခင္း၊
• (ည) ျပည္လည္မွတ္ပံုတင္ျခင္း၊

မွတ္ပံုတင္ရန္မလိုသည့္ယာဥ္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္-

• (က) တပ္မေတာ္ပိုင္ယာဥ္၊
• (ခ) စက္ယႏၱရားႀကီးမ်ား၊
• (ဂ) လယ္ယာသံုးသီးသန္႔ယာဥ္မ်ား၊
• (ဃ) အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာေနရာတြင္အသံုးမျပဳသည့္ သီးသန္႔ယာဥ္မ်ား။

မွတ္ပံုတင္ျခင္းအတြက္အခြန္ေပးရန္မလိုေသာယာဥ္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္-

• (က)ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ႏိုင္ငံျခားသံ႐ံုးပိုင္ယာဥ္မ်ား၊
• (ခ) မီးသတ္ယာဥ္ႏွင့္ မီးသတ္စက္မ်ား၊
• (ဂ) လူနာတင္ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား၊
• (ဃ) ျပည္သူ႔ရဲတပ္ဖြဲ႕ပိုင္ယာဥ္မ်ား
• (င) ၀န္ႀကီးဌာနမွ လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ျပဳမိန္႔ရေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား။

ဦးစီးဌာန၏ ရည္မွန္းခ်က္ႏွင့္လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ား

ဤဦးစီးဌာန၏ အဓိကရည္မွန္းခ်က္တာ၀န္မွာ ယာဥ္အႏၱရာယ္၊ လမ္းအႏၱရာယ္ကင္းရွင္းေရး (Road Safety) ျဖစ္ၿပီး လုပ္ငန္းတာ၀န္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္-

• (က) အမ်ားျပည္သူဆိုင္ရာလမ္းမ်ားေပၚတြင္ အသံုးျပဳေနေသာ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းစြာ သြားလာႏိုင္ေရးအတြက္ စစ္ေဆးျခင္း၊ ဥပေဒႏွင့္အညီ မွတ္ပံုတင္ေပးျခင္း၊
• (ခ) ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေမာင္းလိုင္စင္မ်ားကို စစ္ေဆးေပးလ်က္ ဥပေဒႏွင့္အညီ ထုတ္ေပးျခင္း၊
• (ဂ) လမ္းအသံုးျပဳသူမ်ားလိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ဌာနမ်ားႏွင့္ ၫႇိႏႈိင္း၍ ထုတ္ျပန္ျခင္း၊
• (ဃ) ႏိုင္ငံေတာ္မွ ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြန္ေငြမ်ားကို ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒႏွင့္အညီ ေကာက္ခံျခင္း။

ေနာက္ခံသမိုင္း

၁၉၆၃ ခုႏွစ္၊ ကုန္းလမ္းႏွင့္ျပည္တြင္းေရေၾကာင္းပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္အရ ကုန္းလမ္း ႏွင့္ ျပည္တြင္းေရေၾကာင္း သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး အာဏာပိုင္အဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၿပီး ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ႏွင့္ ယာဥ္ေမာင္းလုိင္စင္လုပ္ငန္းမ်ားကို ၁၉၆၃ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၇)ရက္ေန႔မွစ၍ ရဲတပ္ဖြဲ႕မွ လႊဲေျပာင္းရယူခဲ့ ပါတယ္။ ၁၉၇၂ ခုႏွစ္တြင္ ကုန္းလမ္းပို႔ေဆာင္ေရးၫႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာနသို႔ လႊဲေျပာင္းခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ား ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းတဲ့အခါ ရထားပို႔ေဆာင္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ခံ ဦးစီးဌာနအျဖစ္ ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။